Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, banknotların basımından sonra bunları para sayma makinasından geçirir, desteler, balyalar, paketler ve daha sonra tedavüle verir. Bu işlemlerde paranın sol üst köşesinin yaklaşık 2 – 3 cm sağında oluşan minik kırıklar oluşmaktadır. Bu paralar da çil olarak kabul edilmektedir.
Kağıt paraların kondisyonlarının belirlenmesi zor bir konudur. Özellikle tedavülden alınmış kağıt paralarda kişiye göre bile farklılıklar gösterebilir. Bu yüzden kağıt para alıp satarken, bu konulara özellikle dikkat etmek ve mutlaka banknot kondisyonları hakkında bilgi ve tecrübe edinmek gerekir.
Kağıt paraların değerini belirleyen en önemli iki unsur kondisyonu (durum, hal) ve nadirlik durumudur. Uluslararası da kabul görmüş kondisyon tablosu aşağıda bilginize sunulmuştur:
PMG | Türkçe | Yüzde | Uluslararası | Açıklama |
---|---|---|---|---|
70 | Çil + | 100 | Gem Unc | Bir banknotun alabileceği en yüksek kondisyon derecesidir. Banknotun, 5x büyüteç altında, hiç bir işleme uğramadığı, kağıt kalitesinin kusursuz çil olduğunu ve banknotta en ufak bir hata veya işlem olmadığını ifade eder. Paranın motif alanı tam ortalanmış, bordürleri de aynı orandadır. Herhangi bir kullanım, katlama veya eskime söz konusu değildir. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
69 | Çil + | 95 | Superb Gem Unc | Bu banknotlar da 70 puan alanlar gibi kusursuz ve çildir. Gözle görülebilir bir fark yoktur. 70 puan banktnotlardan tek farkı, motifin çok az da olsa kaymış olabilmesidir. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
68 | Çil + | 95 | Superb Gem Unc | Bu banknotlar da 69-70 puan alanlar gibi kusursuz ve çildir. Gözle görülebilir bir fark yoktur. 69-70 puan banktnotlardan tek farkı, motifin az da olsa kaymış olabilmesidir. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
67 | Çil + | 90 | Superb Gem Unc | Bu banknotlar da 68-70 puan alanlar gibi kusursuz ve çildir. Gözle görülebilir bir fark neredeyse yoktur. 68-70 puan banktnotlardan tek farkı, motifin az da olsa kaymış olabilmesidir. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
66 | Çil | 90 | Gem Uncirculated | Bu banknotlar da 67 puan alanlar gibi kusursuz ve çildir. Gözle görülebilir bir fark yok denecek kadar azdır. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
65 | Çil | 85 | Gem Uncirculated | Bu banknotlar da 66 puan alanlar gibi kusursuz ve çildir. Gözle görülebilir bir fark yok denecek kadar azdır. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
64 | Çil | 85 | Choice Uncirculated | Bu banknotlar da 65 puan alanlar gibi kusursuz ve çildir. Gözle görülebilir bir fark yok denecek kadar azdır. 65-70 puan banktnotlardan farkı, ön veya arka yüzündeki motifin kaymış olabilmesidir. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
63 | Çil | 85 | Choice Uncirculated | Bu banknotlar da 64 puan alanlar gibi çildir. Gözle görülebilir bir fark yok denecek kadar azdır. 64-70 puan banktnotlardan farkı, ön veya arka yüzündeki motifin kaymış olabilmesidir. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Kabartmalarda hafif bir işlem görülebilir. Köşeler keskin ve sivridir, yuvarlaklaşma kesinlikle yoktur. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
62 | Çil - | 80 | Uncirculated | Bu banknotlar da 63 puan alanlar gibi çildir. 63-70 puan banktnotlardan farkı, ön veya arka yüzündeki motifin kaymış olabilmesidir. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Kabartmalarda hafif bir işlem görülebilir. Köşeler keskin ve sivridir, çok hafif yuvarlaklaşma olabilir. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
61 | Çil - | 80 | Uncirculated | Bu banknotlar da 62 puan alanlar gibi çıldır. Ön veya arka yüzündeki motif kaymış olabilir. Kağıt renk kaybı ve bozulması, kağıt üzerinde çok küçük lekeler (mesela mürekkep lekesi) olabilir. Kabartmalarda işlem görülebilir. Köşeler keskin ve sivridir, çok hafif yuvarlaklaşma olabilir. |
60 | Çil - | 80 | Uncirculated | Bu banknotlar da 61 puan alanlar gibi çıldır. Ön veya arka yüzündeki motif kaymış olabilir. Kağıt renk kaybı ve bozulması, kağıt üzerinde küçük lekeler (mesela mürekkep lekesi) olabilir. Kabartmalarda işlem görülebilir. Köşeler keskin ve sivridir, hafif yuvarlaklaşma olabilir. |
58 | Çil Altı + | 75 | Choice About Unc | Paranın tam ortasında dikey çok hafif bir kat izi gibi, zorlukla farkedilebilen kusuru vardır ancak kağıdın yüzeyini kıran (ezilme gibi) herhangi bir kusur yoktur. Kağıt renk kaybı ve bozulması olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
55 | Çil Altı | 70 | About Uncirculated | Paranın ortasında bir adet dikey çok hafif veya köselerinde 2-3 adet kat izi gibi, zorlukla farkedilebilen kusuru vardır ancak kağıtta ezilme gibi herhangi bir kusur yoktur. Kağıt renk kaybı olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
53 | Çil Altı | 70 | About Uncirculated | Paranın ortasında 1-2 adet dikey veya 1 adet yatay çok hafif veya köselerinde 2-3 adet kat izi gibi, zorlukla farkedilebilen kusuru vardır ancak kağıtta ezilme gibi herhangi bir kusur yoktur. Kağıt renk kaybı olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
50 | Çil Altı - | 65 | About Uncirculated | Paranın ortasında 1-2 adet dikey veya 1 adet yatay hafif veya köselerinde 2-3 adet hafif kat izi gibi, farkedilebilen kusuru vardır ancak kağıtta ezilme gibi herhangi bir kusur yoktur. Kağıt renk kaybı olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskin ve sivridir. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
45 | Çok Çok Temiz + | 60 | Choice Extremely Fine | Paranın ortasında 2-3 adet dikey veya 1 adet yatay veya köselerinde 2-3 adet belirgin kat izi gibi, kolayca farkedilebilen kusuru vardır ancak kağıtta ezilme gibi herhangi bir kusur yoktur. Kağıt renk kaybı olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskindir. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
40 | Çok Çok Temiz | 55 | Extremely Fine | Paranın ortasında 3-4 adet dikey veya 2-3 adet yatay belirgin kat izi gibi, kolayca farkedilebilen kusuru vardır ancak kağıtta ezilme gibi herhangi bir kusur yoktur. Kağıt renk kaybı olmaksızın temiz ve düzgündür. Köşeler keskindir. Para kendi doğal parlaklığındadır. |
35 | Çok Çok Temiz - | 50 | Choice Very Fine | For years dealers and collectors called this grade “VF-XF.” This note looks Extremely Fine, but it will have four to seven light folds. |
30 | Çok Temiz + | 45 | Very Fine | This note will be lightly circulated and may have light soiling. There will typically be seven to ten folds. |
25 | Çok Temiz | 40 | Very Fine | A note that shows modest evidence of circulation as well as more folds and/or soiling than a note graded 30. |
20 | Çok Temiz - | 35 | Very Fine | The note is moderately circulated with numerous folds, mild soiling. There are no serious detractions but there may be minor defects. |
15 | Temiz + | 30 | Choice Fine | This note may look like a Very Fine note, but upon closer examination it is found to have too many folds or too much circulation to warrant a Very Fine grade. |
12 | Temiz | 25 | Fine | The evidence of circulation is considerable with rounded corners, margin splits and other issues. The note must be whole with solid paper. |
10 | Haliyle | 20 | Very Good | A solid, whole note with lots of circulation. The note is too limp and has a number of minor problems. |
8 | Haliyle | 15 | Very Good | The note is heavily circulated but is intact. Some small pieces may be missing. Soiling, light stains or splits are common for this grade. The note is limp. |
6 | Haliyle | 10 | Good | The note is very worn with serious splits, fraying of the margins and damage. |
4 | Haliyle | 5 | Good | A very heavily circulated note with numerous problems. It is totally limp with impaired visual appeal. Notes in this grade are commonly seen with pieces missing. |
Paralari nasil gonderebiliriz
https://www.pmgnotes.com/services/DealerListing.aspx?state=Turkey Bu adreste Türkiye yetkili hizmet sağlayanları bulabilir, bunlar ile iletişime geçip detaylı bilgi edinebilirsiniz.