PMG’nin derecelendirme skalası, Poor 1 (çok kötü durumda) ile Gem Uncirculated 70 (mükemmel durumda) arasında değişir. Arka etiketlerde belirtilen bu tür kusur veya müdahale notları, banknotun değerini ve derecesini önemli ölçüde etkiler. Eğer büyük kusurlar varsa, genellikle sertifika puanının yanında NET ile ifade edilir ve arka yüzünde NET Grade adı verilen bir not verilir.
Paradaki kusur ve hataları ifade eden uyarılar
1. Fiziksel Kusurlar ile İlgili Uyarılar:
Rust (Pas):
Banknot üzerinde nem veya metal temasından kaynaklanan pas lekeleri bulunuyor.
Pinholes (İğne Delikleri):
Banknot üzerinde, genellikle zımbalama veya iğne ile tutturmadan kaynaklanan küçük delikler.
Tears (Yırtıklar):
Banknotta, kullanım veya hatalı muhafaza nedeniyle oluşan gözle görülür yırtıklar.
Splits (Ayrıklar):
Katlama çizgilerinde liflerin ayrılması veya kenarların açılması.
Missing Pieces (Eksik Parçalar):
Banknotun bir kısmı eksik; genellikle yırtılma veya kesilme nedeniyle.
Stains (Lekeler):
Banknot üzerinde dikkat çeken lekeler veya renk bozulmaları.
Holes (Delikler):
İğne deliklerinden daha büyük delikler, genellikle hasar veya aşınma sonucu oluşur.
2. Onarımlarla İlgili Uyarılar:
Repaired (Onarılmış):
Yırtıklar, delikler veya eksik parçalar gibi hasarlar onarılmış.
Restoration (Restorasyon):
Banknot, orijinal görünümünü geri kazandırmak için kapsamlı bir şekilde restore edilmiş.
Tape (Bant):
Banknotun hasarlı bölümlerini onarmak için yapışkan bant kullanılmış.
Trimmed (Kesilmiş):
Banknotun kenarları, düzensiz veya hasarlı kısımları çıkarmak için kesilmiş.
3. Müdahale veya İşlem Görmüş Banknotlar:
Pressed (Baskı Yapılmış):
Kırışıklıkları veya katlama izlerini düzeltmek için banknota baskı uygulanmış.
Washed (Yıkanmış):
Lekeleri veya kirleri çıkarmak için banknot yıkanmış, bu da dokusunu ve rengini etkileyebilir.
Whitened (Beyazlatılmış):
Banknot, daha parlak veya temiz görünmesi için kimyasal işlemlerle beyazlatılmış.
4. Baskı Hataları veya Üretim Kusurları:
Ink Stains (Mürekkep Lekeleri):
Baskı sürecinde oluşmuş olağandışı veya fazla mürekkep izleri.
Offset (Yansıma):
Tasarımın bir kısmının yanlışlıkla banknotun başka bir bölümüne aktarılması.
Mismatched Serial Numbers (Farklı Seri Numaraları):
Banknotun ön ve arka yüzündeki seri numaralarının uyumsuz olması.
Inverted Printing (Ters Baskı):
Banknotun bir yüzünün ters çevrilmiş şekilde basılması.
5. Kirlenme ve Yabancı Maddeler:
Adhesive (Yapışkan Kalıntısı):
Banknot üzerinde yapışkan madde kalıntıları.
Graffiti (Yazılar/Karalamalar):
Banknot üzerine el yazısıyla yazılmış notlar veya çizimler.
Foreign Substance (Yabancı Madde):
Banknot üzerinde mum, kir veya diğer yabancı maddeler.
6. Diğer Uyarılar:
Annotation (Notlar):
Banknot üzerine kişi veya kurumlar tarafından eklenmiş yazılar.
Folded (Katlanmış):
Normal kullanımın ötesinde belirgin katlama izleri.
Paradaki özellikleri ifade eden bilgilendirmeler
Banknot koleksiyonculuğunda, bazı banknotlar üzerindeki özel özellikler, koleksiyoncular için büyük önem taşır. Bu özellikler genellikle banknotun değerini artırır ve daha nadir hale getirir. İşte PMG sertifikasyonunda ve genel olarak koleksiyonculukta dikkat edilen önemli banknot özellikleri:
1. Seri Numarası ile İlgili Özellikler
Düşük Seri Numarası (Low Serial Number):
Seri numarası 000001 ile başlayarak genellikle 000100’e kadar olan banknotlar, nadir ve koleksiyoncular tarafından aranan türlerdir.
Yüksek Seri Numarası (High Serial Number):
Seri numarasının maksimum sınırına yakın olması (örneğin, 999999 gibi) bu banknotları özel kılar.
Radar Seri Numarası (Palindrome Serial Number):
Seri numarası tersten okunduğunda da aynı şekilde okunuyorsa bu tür numaralara “Radar” denir. Örneğin: 1234321.
Solid Seri Numarası:
Tüm rakamların aynı olduğu seri numaralarıdır. Örneğin: 1111111 veya 88888888.
Repeater Seri Numarası:
Seri numarası tekrar eden bir desen oluşturuyorsa buna “Repeater” denir. Örneğin: 121212 veya 454545.
Ladder Seri Numarası:
Seri numarası ardışık bir artış veya azalma gösteriyorsa buna “Ladder” denir. Örneğin: 123456 veya 876543.
Binary Seri Numarası:
Seri numarası yalnızca iki farklı rakamdan oluşuyorsa buna “Binary” denir. Örneğin: 101010 veya 110011.
Fancy (Şatafatlı) Seri Numarası:
Genel olarak estetik ve dikkat çekici desenlere sahip seri numaralarıdır. Örneğin: 0000777 veya 800008.
2. Üretim Hataları ve Nadirlik Özellikleri
Hatalı Baskı (Error Note):
Banknot üzerinde meydana gelen üretim hataları, koleksiyoncular tarafından oldukça değerlidir. Örneğin, ters baskı, eksik baskı veya kaymış seri numaraları gibi.
Ön-Seri (Specimen):
Örnek banknotlar genellikle “Specimen” olarak işaretlenir ve numaralandırılır. Bu banknotlar üretimden önce test amacıyla kullanılır ve nadirdir.
Eşleşmeyen Seri Numaraları (Mismatched Serial Numbers):
Ön ve arka yüzlerdeki seri numaralarının birbiriyle uyumsuz olması gibi hatalar.
3. Özel Üretim Banknotlar
Yıldızlı Seri Numarası (Star Note):
Seri numarasının sonunda bir yıldız (*) işareti bulunuyorsa, bu genellikle hatalı bir banknotun yerini almak üzere yeniden basılan banknotları ifade eder. Star notlar nadir bulunur ve değerlidir.
Hatıra Banknotları (Commemorative Notes):
Özel bir olayı, kişiyi veya tarihi kutlamak için basılan banknotlardır.
Numaralandırılmamış Banknotlar (Unnumbered Notes):
Seri numarası bulunmayan bazı özel veya hatalı banknotlardır.
4. Fiziksel Durum ve Estetik Özellikler
Çift Baskı (Double Printing):
Aynı desenin üst üste basıldığı hatalı banknotlar.
Renk Kayması (Color Shift):
Baskı sırasında renklerin yanlış hizalanmasından kaynaklanan banknotlar.
Kesim Hataları (Cutting Errors):
Banknotun düzgün kesilmemesi veya kaymış bir şekilde basılması.
5. Tarihsel ve Coğrafi Özellikler
İlk Baskı (First Print):
Bir ülke veya hükümet tarafından basılan ilk banknot serileri.
Son Baskı (Last Print):
Kullanımdan kaldırılmadan önce basılan son banknot serileri.
Yerel Banknotlar (Local Issues):
Belirli bir bölge veya eyalet için basılan banknotlar.
Bu tür özelliklere sahip banknotlar, hem koleksiyon değeri hem de yatırım açısından önem taşır.
