1970’lerden itibaren yaşanan yüksek ve kronik enflasyon nedeniyle Türk Lirası‘ndaki alım gücünün düşmesi, sık sık üst değerlerde banknotların piyasaya sürülmesine neden olmuştu. Öyle ki dünyadaki en büyük kupürlü banknotlardan olan 20 milyon Türk Lirası ülkemizde kullanılmaktaydı.
Çok sıfırlı paralar, ekonomimizin itibarını olumsuz etkilemesinin yanı sıra muhasebe ve istatistik kayıtlarında da sorun oluşturuyordu. Bu yüzden resmi adı “Sekizinci Emisyon (E8) Grubu Banknotlar” olan Yeni Türk Lirası, 28 Ocak 2004 tarih ve 5083 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun” kapsamında 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren dolaşıma sokulmuştu.
Altı sıfır ile birlikte milyonlar kaldırıldı
Altı sıfırın atıldığı 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 Yeni Türk Lirası olmak üzere 6 farklı kupür, 1 Ocak 2010’da tedavülden kaldırılmış ve 10 yıllık zaman aşımı süreleri sonunda da değerlerini yitireceği duyurulmuştu.
Yaklaşık 20 milyon adet YTL banknotu geri dönmedi
2005 yılı başlarında 1 Amerikan doları 1,35 Yeni Türk Lirası, 2010 sonunda 1 Amerikan doları 1,55 Yeni Türk Lirası değerindeydi. Bu da Yeni Türk Lirası’nın yüksek alım gücüne sahip bir para birimi olduğunu gösteriyor.
Yeni Türk Lirası 2005 – 2010 arası baskı adetleri:
76.177.000 adet 1 YTL 611.122.000 adet 5 YTL 714.489.000 adet 10 YTL 780.970.000 adet 20 YTL 675.298.000 adet 50 YTL 295.956.000 adet 100 YTL
8. Emisyon için 89.180.400.000 adet banknot basılmıştır.
Merkez Bankası’na geri dönmeyen banknotlar
Altıncı Emisyon (E6) Grubu Banknotlar’a kadar Merkez Bankası’na geri dönmeyen banknot rakamları, Merkez Bankası web sitesinde açıklanmıştır. Yine Merkez Bankası verilerine göre Aralık 2019 itibarıyla piyasada dönüştürülmeyi bekleyen yaklaşık 21 milyon adet (174 milyon Türk lirası tutarında) YTL banknot bulunuyor. Buna göre Merkez Bankası’na geri dönmeyen YTL banknot sayısı 21 milyon adet civarıdır.
YTL banknotlarına ilgi artıyor
Son günlerde kağıt para koleksiyoncularının YTL banknotlara daha fazla ilgi gösterdiği de gözlemlenmektedir. Mezatlarda özellikle yüksek kupürlü 20, 50 ve 100 YTL banknotlara ilgi her geçen gün artıyor.
Örneğin, çil kondisyondaki YTL banknotların mezat sitelerinde elde ettiği fiyatlar:
10 YTL banknotlar yaklaşık 30 – 50 TL, 20 YTL banknotlar yaklaşık 50 – 100 TL, 50 YTL banknotlar yaklaşık 300 – 500 TL, 100 YTL banknotlar 500 – 1000 TL.
Ayrıca, bu emisyonda nadir paralardan sayılabilecek 1 YTL A41 serisi de 2020 yılı sonundaki bazı mezat sitelerinde 1.000 TL’ye yakın alıcı bulmuştur. Yeni Türk Lirası, yani 8. Emisyon kağıt paraların şu an bilinen en değerlisi kuşkusuz 20 YTL kupürlü banknotun F37 serisindeki filigransız olanıdır. Değeri hakkında kaynak veri olmadığı gibi, tamamen arz-talep orantısı ile belirlenmelidir.