1996 yılında ABD’nin merkez bankası (Federal Reserve ya da Fed olarak da bilinir), dünya banknot tarihinde çok nadir görülecek, bir o kadar da tuhaf ve komik bir banknot baskısına imza attı. Olayın kahramanları: 20 Amerikan doları banknotu ve “Del Monte” muz markasının etiketi. Muz markasının etiketi, seri numarası basılmadan önce banknota yapışmış (veya yapıştırılmış). Seri numarasının bir bölümü de böylelikle muz etiketinin üzerine basılmış.
Amerikan doları üç aşamada basılıyor
Amerikan doları banknotlarının baskısı üç aşamalı gerçekleşmektedir. Birinci aşamada, yüksek basınç altında baskı levhaları kullanılarak banknotların arka yüzüne çukur baskı uygulanır. Kağıtlar daha sonra birkaç gün kurumaya bırakılır. İkinci aşamada, yine baskı plakaları ile banknotun ön yüzünün çukur baskısı gerçekleştirilir. Burada da kuruması için birkaç günlük bir ara vardır. Üçüncü aşamada ise, seri numaraları, hazine mührü ve FED mührü baskıları yapılır.
Muziplikten nadirliğe giden yol
Bu banknotta görüldüğü gibi, „Del Monte“ muz etiketi, “TWENTY” kelimesinin bir kısmı da dahil olmak üzere ön yüzdeki çukur baskı detaylarını gizlemekte, ancak mühür ve seri numarası kısmen etiket üzerinde yer almaktadır. Üçüncü aşamadan önce bir çalışanın muz etiketini banknot üzerine yapıştırdığı düşünülmektedir. Böylece, muz etiketinin üzerine üçüncü aşamada seri numarası basılmış ve bu özel banknot ortaya çıkmıştır. Yine de bu banknotun FED’in tüm kontrol mekanizmalarını geçip tedavüle girmesinin nasıl mümkün olduğu hala tartışılmaktadır.
PMG, paranın çil olduğunu tescilledi
Dünyaca ünlü bu “Del Monte Banknotu” PMG tarafından da tescillenmiş ve 64EPQ puan ile çil sertifikası almıştır. Sertifika üzerinde ayrıca “baskı engeli” anlamına gelen “Obstructed Printing Error” ibaresine yer verilmiştir. PMG Başkanı Mark Salzberg, çok sayıda nümismatik hata gördüğünü ancak bu banknotun kendi başına ayrı bir yere sahip olduğunu belirtmiş ve bu banknotu ilk gördüğünde gülümsemekten kendisini tutamadığını ifade etmiştir.
Yine müzayede yine rekor
Numismatic News’in haberine göre, 2003 yılında bir lise öğrencisi, bu kağıt parayı bir ATM’den çekmiş. Banknot ilk önce ebay’de 10.000 USD’ye Arizona’da bir koleksiyoncuya daha sonra Heritage Auctions müzayedesinde 25.000 USD’ye satılmış. Heritage Auctions müzayedesinde bu banknot şu an tekrar satisa sunulmus olup, güncel 57.000 USD teklife sahiptir. Müzayede 25 Ocak 2021 tarihinde sonlanacak. Pey vermek isteyen varsa, müzayedenin linki.